Біялагічны рацыён і хваробы харчавання

Стан нашага здароўя шмат у чым вызначаецца штодзённым рацыёнам. Прадукты, якія паступаюць у наш арганізм з ежай, ўключаюцца ў абмен рэчываў і ў наступным аказваюць уплыў на тую ці іншую сістэму органаў. Пры наяўнасці розных адхіленняў ад нормы, якія назіраюцца пры паступленні ў арганізм пажыўных рэчываў або іх наступным пераварванні, могуць развівацца так званыя хваробы харчавання. Каб пазбегнуць іх узнікнення, варта больш увагі надаваць пытанням планавання рацыёну. Такім чынам, давайце разгледзім падрабязней, што ж маюць на ўвазе пад сабой такія паняцці як біялагічны рацыён і хваробы харчавання.

Любы жывы арганізм для таго, каб існаваць і падтрымліваць у норме свае фізіялагічныя працэсы, павінен штодня паглынаць пэўны набор пажыўных рэчываў. Чалавек, як і любое іншае жывое істота, таксама штодня мае патрэбу ў харчовых прадуктах. Сукупнасць пажыўных кампанентаў, якія неабходныя нам у якасці ежы, і будзе ўяўляць сабой біялагічны рацыён. Да асноўных кампанентаў харчавання, якія абавязкова павінны быць уключаны ў наш рацыён, ставяцца вавёркі, тлушчы, вугляводы, вітаміны і мінеральныя рэчывы.

Пры недастатковым або, наадварот, залішнім утрыманні тых ці іншых кампанентаў харчавання ў нашым біялагічным рацыёне пачынаюць развівацца паталагічныя стане, якія атрымалі агульную назву хваробы харчавання. Па сваім праяве яны могуць быць досыць разнастайнымі. Напрыклад, пры зніжаным утрыманні ў біялагічным рацыёне таго ці іншага вітаміна развіваецца гіпавітаміноз. Напрыклад, гіпавітаміноз вітаміна А суправаджаецца пагаршэннем зроку ў змрочны час сутак, сухасцю рагавіцы вочы, парушэннем шэрагу абменных працэсаў. Пры гіпавітамінозе вітаміна Е развіваецца цягліцавая дыстрафія, парушаецца нармальны працэс паспявання і развіцця палавых клетак. Поўная адсутнасць таго ці іншага вітаміна харчавання ў ежы называецца авітаміноз. Гэтая хвароба харчавання прыводзіць да яшчэ больш выяўленым парушэнняў у арганізме.

Разам з тым лішак некаторых рэчываў у біялагічным рацыёне таксама можа прыводзіць да развіцця хвароб харчавання. Так, пры празмерным ужыванні ў ежу тоўстых і углеводсодержащих прадуктаў наш арганізм пачынае запасіць паступаюць залішнія калорыі ў выглядзе тлушчавых адкладаў. Пры сталым паступленні ў арганізм вялікай колькасці тлушчаў або вугляводаў развіваецца такая хвароба сілкавання як атлусценне.

Зніжэнне ў біялагічным рацыёне бялковай ежы багата развіццём яшчэ адной хваробы харчавання - бялковага галадання. Пры гэтым паталагічным стане назіраецца парушэнне структуры мышачнай тканіны, паколькі наша мускулатура на 80% складаецца з бялкоў. Калі недахоп тлушчаў або вугляводаў у ежы можа ў некаторай ступені кампенсавацца узаемным ператварэннем гэтых рэчываў, то бялковае галаданне з'яўляецца куды больш сур'ёзнай хваробай харчавання. Справа ў тым, што ні тлушчы, ні вугляводы, ні любыя іншыя кампаненты харчавання не могуць ператварацца ў вавёркі. А паколькі ферменты, якія выконваюць вельмі важныя функцыі ў нашым арганізме, з'яўляюцца па сваёй прыродзе бялковымі рэчывамі, становіцца зразумелай уся сур'ёзнасць такой хваробы сілкавання як бялковае галаданне.

Мінеральныя рэчывы - гэта яшчэ адзін важны кампанент біялагічнай рацыёну. Недахоп у ежы таго ці іншага мінеральнага элемента таксама правакуе ўзнікненне хвароб харчавання. Напрыклад, адной з прычын развіцця жалезадэфіцытнай анеміі можа з'яўляцца паніжанае колькасць элемента жалеза ў рацыёне. Лішак ж гэтага элемента вядзе да развіцця такой хваробы сілкавання як гипосидероз.

Такім чынам, для прадухілення ўзнікнення хвароб харчавання чалавек павінен надаваць самую пільную ўвагу фарміраванню свайго біялагічнага рацыёну і сачыць за паступленнем у арганізм з ежай строга неабходнай колькасці ўсіх кампанентаў харчавання.