Асаблівасці малодшага школьнага ўзросту

Малодшым школьным узростам дзіцяці лічыцца ўзрост з шасці-сямі гадоў, калі дзіця пачынае наведваць школу, і працягваецца ён да дзесяці-адзінаццаці гадоў. Асноўная дзейнасць у гэтым узросце - вучэбная. Дадзены перыяд у жыцці дзіцяці мае асаблівае значэнне ў псіхалогіі, паколькі дадзенае час - гэта якасна новы этап у псіхалагічным развіцці кожнага чалавека.

У дадзены перыяд у дзіцяці актыўна развіваецца інтэлект. Развіваецца мысленне, што ў выніку спрыяе якаснай перабудове памяці і ўспрымання, робячы з іх рэгуляваннем, адвольныя працэсы. У гэтым узросце дзіця думае канкрэтнымі катэгорыямі. Да заканчэння перыяду малодшага школьнага ўзросту дзеці ўжо павінны ўмець самастойна разважаць, супастаўляць і аналізаваць, рабіць высновы, умець адрозніваць агульнае і прыватнае, вызначаць простыя заканамернасці.

У працэсе навучання памяць развіваецца па двух напрамках: адбываецца ўзмацненне ролі сэнсавага і словамі-лагічнага запамінання. На момант пачатку навучання ў школе ў дзіцяці пераважае наглядна-вобразная памяць, запамінаюць дзеці за кошт механічнага паўтарэння, не ўсведамляючы сэнсавых сувязяў. І менавіта ў гэты перыяд неабходна навучыць дзіця адрозніваць задачы па запамінанню: что-то неабходна запамінаць дакладна і даслоўна, а што-то досыць у агульных рысах. Такім чынам, дзіця пачынае вучыцца кіраваць сваёй памяццю свядома і рэгуляваць яе праявы (узнаўленне, запамінанне, прыгадванне).

У гэты час важна правільна матываваць дзіцяці, паколькі ад гэтага шмат у чым залежыць і прадуктыўнасць запамінання. Адвольная памяць у дзяўчынак лепш, а таму яны ўмеюць прымушаць сябе. Хлопчыкі ж больш паспяховыя ў авалоданні метадамі запамінання.

У працэсе навучання школьнік не проста ўспрымае інфармацыю, ён ужо здольны яе аналізаваць, то ёсць ўспрыманне ўжо становіцца ў выглядзе арганізаванага назірання. Задача настаўніка арганізаваць дзейнасць школьнікаў па ўспрыманні розных аб'ектаў, ён павінен навучыць выяўляць важныя прыкметы і ўласцівасці з'яў і прадметаў. Адным з прадуктыўных метадаў развіцця ўспрымання ў дзяцей з'яўляецца параўнанне. Пры такім спосабе развіцця ўспрыманне становіцца больш глыбокім, а з'яўленне памылак істотна скарачаецца.

Рэгуляваць сваю ўвагу сваім валявым рашэннем школьнік малодшага ўзросту яшчэ не можа. У адрозненне ад школьніка старэйшага ўзросту, які ўмее засяроджвацца на складанай, нецікавай працы для дасягнення жаданага выніку ў будучыні, малодшы школьнік можа прымусіць сябе ўпарта працаваць, толькі калі існуе «блізкая» матывацыя, да прыкладу, у выглядзе хвалы ці станоўчай адзнакі. Увага становіцца больш-менш сканцэнтраваным і ўстойлівым толькі ў моманты, калі навучальныя матэрыялы вылучаюцца яркасцю і навочнасцю, тым самым выклікаючы ў дзіцяці эмацыянальныя адносіны. Ўнутраная пазіцыя школьнікаў таксама змяняецца. У гэты перыяд у дзяцей з'яўляюцца дамаганні на пэўнае становішча ў сістэме асобасных і дзелавых узаемаадносін класа. На эмацыйную сферу школьнікаў усё больш ўплывае тое, як складваюцца ўзаемаадносіны з аднакласнікамі, а не толькі зносіны з выкладчыкам і поспехі ў вучобе.

Характар ​​дзіцяці ў гэтым узросце адрозніваецца наступнымі асаблівасцямі: схільнасць дзейнічаць неадкладна, не ўзважыўшы ўсе абставіны і не падумаўшы, імпульсіўнасць (звязана гэта са слабай валявой рэгуляцыяй паводзін); агульная недастатковасць волі, паколькі дзіця ў гэтым узросце не можа з упартасцю пераадольваць усе цяжкасці, каб дасягнуць вызначанай мэты. Ўпартасць і капрызнасць, як правіла, з'яўляюцца вынікам выхавання, такія паводзіны - гэта нейкі пратэст супраць патрабаванняў, што прад'яўляюцца школьнай сістэмай, супраць неабходнасці рабіць тое, што «трэба», а не тое, што «хочацца». У выніку за перыяд навучання ў малодшым узросце ў дзіцяці павінны з'явіцца наступныя якасці: мысленне ў паняццях, рэфлексія, адвольнасць; дзіця павінна паспяхова асвоіць школьную праграму; ўзаемаадносіны з таварышамі і выкладчыкамі павінны быць на новым, «дарослым» узроўні.