Развіццё ўспрымання ў дзяцей ранняга ўзросту

Не сакрэт, што ў працэсе росту дзіцяці адбываецца таксама станаўленне яго характару і псіхікі. Асаблівую ролю ў чарадзе якія ўзнікаюць і развіваюцца псіхалагічных працэсаў у раннім узросце, асаблівую ўвагу трэба надаць ўспрымання дзіцяці. Бо ў дзіцяці і паводзіны, і ўсведамленне таго, што адбываецца ў першую чаргу звязана з яго успрыманнем навакольнага свету. Для прыкладу можна паказаць на памяць маленькага чалавечка, бо для дзіцяці памяццю з'яўляецца пазнаванне блізкіх людзей, абстаноўкі і прадметаў, г.зн. іх ўспрыманне. Нават мысленне дзяцей гадоў да трох у асноўным звязана з успрыманнем, яны звяртаюць увагу на тое, што знаходзіцца ў полі іх зроку, адпаведна ўсе астатнія ўчынкі і дзеянні таксама звязаны з тым, што дзіця бачыць. Хочацца звярнуць асаблівую ўвагу на галоўныя асаблівасці, якія ўплываюць на развіццё ўспрымання ў дзяцей.

Ўспрыманне ў дзяцей ранняга ўзросту развіваецца разам з тым, як яны пачынаюць адрозніваць адзін прадмет ад іншага, выконваць свядома тыя ці іншыя дзеянні. Педыятры і дзіцячыя псіхолагі асабліва акцэнтуюць увагу на дзеянні, званыя якія суадносяцца, ці ж дзеянні з некалькімі прадметамі, у якіх дзіця ўжо пачынае адрозніваць форму, размяшчэнне, тады якая тая ці іншая рэч навобмацак і г.д. Навучыўшыся адрозніваць і гуляць адразу з некалькімі прадметамі, дзіця не адразу можа пасартаваць іх, напрыклад, па форме, колеры, і тым больш сэнсу.

Вельмі шмат цацак для дзяцей ранняга ўзросту, такія як кубікі, пірамідкі, створаныя менавіта для таго, каб дзіця вучыўся якія суадносяцца дзеянням. Але калі ён у нейкай ступені зможа з часам ўспрымаць шэраг прадметаў, без дапамогі дарослага ён не зможа навучыцца дзяліць іх па сэнсе, колеры або форме. Таму вельмі важным з'яўляецца кантакт дзяцей і бацькоў падчас гульняў дзіцяці, бо менавіта падчас сумесных гульняў бацькі накіроўваюць дзіцяці на верныя дзеянні, папраўляюць яго, дапамагаюць, паказваюць на тое, як павінна быць.

Аднак і тут ёсць падводныя камяні. Рана ці позна дзіця пачне паўтараць за мамай ці татам і будзе «ведаць» якой кубік куды трэба паставіць, але гэта прывядзе толькі да таго, што суадносяцца дзеянні будуць выконвацца толькі ў прысутнасці дарослага, і толькі ўслед за ім. Вельмі важна, каб дзіця навучыўся самастойна выконваць тыя ці іншыя дзеянні з прадметамі, у залежнасці ад іх знешніх уласцівасцяў. Першапачаткова малы будзе спрабаваць прылаўчыўся частка пірамідкі наўздагад, спрабуючы розныя варыянты, і правяраючы трымаецца элемент або няма, г.зн. дасягае Ці ён таго што хоча альбо не.

Ці ж можа быць і так, што дзіця будзе старанна спрабаваць зрабіць з прадметам тое, што хоча, і калі гэта не будзе атрымлівацца, пачне прыкладаць да працэсу больш фізічных сіл. Але ў выніку, пераканаўшыся ў марнасці сваіх дзеянняў, пачне спрабаваць атрымаць жаданае іншым спосабам, прымерваючы і паварочваючы, да прыкладу, элемент пірамідкі. Самі цацкі распрацаваны такім чынам, каб падказаць маленькаму выпрабавальніку, як павінна быць на самой справе. І ў выніку, вынік будзе дасягнуты, а ў далейшым і замацаваны.

Затым, у працэсе развіцця дзіця ад арыентаваных дзеянняў пераходзіць да наступнага этапу на якім пачынае візуальна ацэньваць ўласцівасці прадметаў. Такім чынам, ад таго, што малы бачыць прадметы, ён пачынае адрозніваць ўласцівасці прадмета ў адпаведнасці з тым, як ён выглядае. На прыкладзе ўсё той жа пірамідкі ён ужо не проста збірае яе так, каб адзін прадмет трымаўся на іншым, ён імкнецца падабраць яе элементы у адпаведнасці з іх формай. Ён пачынае падбіраць элементы не метадам падбору, а на вока адрозніваючы розніцу паміж тым какой больше, а які менш.

Да двух - двух з паловай гадоў дзіця ўжо можа пачаць падбіраць прадметы, арыентуючыся на прапанаванае яму прыклад. Ён можа выбраць і падаць па просьбе бацькоў ці іншых дарослых менавіта той кубік, які падобны на кубік, прапанаваны яму ў якасці прыкладу. Ці мае сэнс гаварыць аб тым, што выбар прадмета па глядзельнай характарыстыках, задача адчувальная больш складаная, чым падбор па сродку яго прымеркі? Але як бы там ні было ўспрыманне дзіцяці будзе развівацца па цалкам пэўнага сцэнара, спачатку ён навучыцца выбіраць прадметы аднолькавай формы або велічыні, i, як толькi потым аднолькавыя па колеры.