Лячэбнае харчаванне пры захворваннях печані

Лячэбная дыета з'яўляецца адным з важных кампанентаў комплекснага лячэння пацыентаў з вострымі і хранічнымі захворваннямі печані і жоўцевай бурбалкі. Правільна прызначанае лячэбнае харчаванне станоўча ўплывае на абменныя працэсы ва ўсім арганізме і ў тым ліку ў печані - органе найвышэйшай метабалічнай актыўнасці, стварае спрыяльныя ўмовы для функцыянальнай дзейнасці і структурнага аднаўлення печані, актывізуе желчевыделительную здольнасць і паляпшае стан іншых органаў стрававання, якія, як правіла, таксама ўцягнутыя ў паталагічны працэс.

Печань удзельнічае ў абмене бялку і амаль палова бялку, сінтэзаванага за суткі, утвараецца ў печані. Жыццёва важныя працэсы, звязаныя з сінтэзам бялку ў печані, пакутуюць ад дэфіцыту бялку ў рацыёне чалавека, што зніжае рэзістэнтнасць да ядаў, пашкоджваецца структура печані, паступова развіваецца тлушчавая і бялковая дыстрафія органа.

Ужыванне ў ежу чалавека паўнавартаснага бялку ў колькасці -100 -120 г., увядзенне дастатковай колькасці тлушчу - 80 -100 г. павышае каларыйнасць рацыёну, паляпшае смакавыя якасці ежы і насыщаемость. У апошнія гады даказана асоба важнае значэнне расліннага алею ў дыеце хворых. У склад раслінных алеяў ўваходзяць тоўстыя кіслоты, якія не толькі патрэбныя для нармальнай жыццядзейнасці арганізма, але і спрыяльна ўплываюць на халестэрынавых абмен. Тоўстыя кіслоты актывізуюць ферменты печані і тым самым перашкаджаюць развіццю тлушчавай дыстрафіі. Акрамя таго, раслінныя алею валодаюць желчегонным эфектам. Варыянт дыеты, узбагачанай расліннымі алеямі (да 50% ад агульнай колькасці тлушчу), павінен быць рэкамендаваны пры захворваннях печані і жоўцевай бурбалкі, якія працякаюць з выяўленым застоем жоўці: гэта хранічны халецыстыт і стан пасля выдалення жоўцевага пузыра, аліментарным паразы печані з прыкметамі тлушчавай інфільтрацыі без парушэння стрававання. У хворых цырозам печані, а таксама ў перыяд вострага гепатыту з выяўленай жаўтушная, колькасць тлушчаў скарачаецца да 50-70 г.

Перыяд рэзкага абмежавання тлушчаў у дыеце не павінен быць працяглым. Тлушчы, як і вавёркі, абмяжоўваюць, або выключаюць у перыяд пагрозлівай або развіваецца комы.

Колькасць вугляводаў у дыеце павінна адпавядаць фізіялагічнай норме (400-450 г.), ўтрыманне ў іх простых цукроў не павінна перавышаць 50-100 г.

Даказана неспрыяльны ўплыў павышанага колькасці харчовага цукру на функцыю вылучэння жоўці. Ўжыванне цукру ў залішняй колькасці мае прамую сувязь з застоем жоўці і развіццём у канчатковым выніку желчекаменной хваробы.

Тактыка пабудовы дыеты для хворых вострым гепатытам зыходзіць з неабходнасці забеспячэння арганізма вавёркамі, тлушчамі і вугляводамі ў адпаведнасці з ужо выкладзенымі агульнымі прынцыпамі харчавання хворых з паразай печані.

Дыета прызначаецца з моманту ўстанаўлення дыягназу і выконваецца ва ўсе перыяды хваробы. У клінічнай карціне вострага гепатыту надзвычай вялікае месца займае дыспепсічны сіндром, ён назіраецца ў 50-70% выпадкаў.

Органы стрававальнага гасцінца - страўнік, дванаццаціперсная кішка, падстраўнікавая жалеза, кішачнік, жоўцевая бурбалка таксама ўключаюцца ў паталагічны працэс, таму пры пабудове дыеты ўжываюць прынцып механічнага і хімічнага шкадаванне гэтых органаў. Гэтага ж патрабуе неабходнасць стварэння максімальнага спакою для печані. Такім чынам, пры вострых гепатытах любой этыялогіі прызначаюць дыету № 5а. Гэтая дыета з абмежаваннем тлушчу (70-80 г), а пры моцна выяўленай дыспенсіі да 50 г. Выняткоўваюцца халодныя стравы. Такая дыета прызначаецца на 4-6 тыдняў. Пераход на дыету № 5 ажыццяўляецца пры паляпшэнні агульнага стану пацыента, пры зьнікненьні жаўтухі, аднаўленні апетыту, знікненні дыспепсічных з'яў, і прыходу ў норму памераў печані і селязёнкі.

Пры поўным выздараўленні і нармалізацыі лабараторных дадзеных хвораму можна дазволіць пераход на агульны рэжым харчавання здаровага чалавека.

У хранічным перыядзе неабходна прымаць ежу ў строга вызначаныя гадзіны, пазбягаць багатай ежы на ноч. Варта пазбягаць прыправаў, вострых прыпраў, вэнджаніны, алкагольных напояў, гародніны, багатых эфірнымі алеямі.